Web Analytics Made Easy - Statcounter
به نقل از «همشهری آنلاین»
2024-05-06@02:06:15 GMT

آتشکده‌ای که زندان شد

تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۰۸۴۷۵۷

آتشکده‌ای که زندان شد

همشهری آنلاین _ بهاره خسروی: پیشینه زندان در حوالی مسگرآباد به سده ۴ هجری می‌رسد و عده‌ای معتقدند بنای اولیه این زندان آتشکده زرتشتیان بوده که بعدها به‌مرورزمان تبدیل به زندان شده است. زندانی که به تعبیر بسیاری از تاریخ‌نگاران از آن به‌عنوان شکنجه‌گاه عباسیان یاد می‌کردند که در آن افراد و چهره نامدار تاریخی به زنجیر کشیده شدند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این گزارش «مهدی یساولی» پژوهشگر تاریخ برای ما از پیشینه و سیر تحول بنای زندان هارون‌الرشید در شهرری مهم‌ترین شهر استراتژیکی ایران روایت می‌کند.

شهرری یکی از شهرهای تاریخی و استراتژیک ایران است. شهری در مرکز و نزدیک به غرب فلات ایران که در مسیر کاروان‌های تجاری بازرگانی و نزدیکی به پایتخت‌های ایران واقع شده بود. «مهدی یساولی» پژوهشگر تاریخ با اشاره به این موضوع سر صحبت را باز می‌کند و می‌گوید: «شهرری تا نزدیک ۴ و ۵ سده گذشته به‌عنوان یکی از شهرهای مهم ایران و همیشه در کانون توجه قرار داشت. اما بروز چند عامل به مرور باعث کاهش اهمیت شهر تا عصر حاضر شد. یکی از اتفاقات، وقوع چند زلزله بزرگ بود که آسیب‌های جدی به این شهر وارد کرد و باعث از میان‌رفتن بخش‌هایی از این شهر شد. همچنین آسیب‌دیدن در رخدادهای سیاسی و جنگ‌ها و لشکرکشی‌ها از دیگر عوامل بود.»  به گفته یساولی همه این وقایع باعث می‌شود تا از اهمیت ری به‌مرورزمان کاسته شود. اما در مقابل، روستای تهران در جبهه شمالی این شهر رشد و اهمیت پیدا کرد.

 معماری شکنجه‌گاه عباسیان

اما آنچه از شواهد نوع معماری زندان هارون‌الرشید برجای ‌مانده نشانگر مذهبی بودن بنا قبل از تبدیل آن به زندان است. یساولی درباره معماری این بنای ثبت شده در آثار ملی کشور توضیح می‌دهد: «این سازه شبیه یک مکعب مستطیل با ارتفاع ۹ متری است. این بنا ۲ طبقه ساخته شده است. طول و عرض آن یکسان و ۳۰‌مترمربع است. این نوع معماری بیشتر نشانگر یک بنای مذهبی است. البته اتفاقات و وقایع مختلفی مانند زلزله‌ها جنگ‌ها و لشکرکشی‌هایی که در شهر رخ ‌داده باعث آسیب‌های فراوانی به این بنای تاریخی شده است. حتی باعث بیرون آمدن از مسیر توجه‌ها به‌عنوان یک بنای تاریخی شده است.» زندان هارون‌الرشید با همه فرازوفرودهای تاریخی و اتفاقات و ماجراهای جالبی که برایش اتفاق افتاد سرانجام در سال ۱۳۳۴ خورشیدی به ‌عنوان آثار تاریخی و ملی ایران ثبت شد.

بنای اسرارآمیز ری

زندان هارون‌الرشید یکی از اسرارآمیزترین بناهای تاریخی ری در فاصله ده‌کیلومتری شرق حرم حضرت عبدالعظیمی سمت چپ جاده قدیم خراسان در دامنه کوه‌های مسگرآباد،‌آبادی کوچکی و خالی سکنه واقع شده است. بنایی که مانند بسیاری از آتشگاه‌ها در بلندای کوه و دامنه واقع شده است. یساولی درباره این بنای تاریخی توضیح می‌دهد: «مجموعه زندان هارون‌الرشید، یکی از آثار تاریخی مهم شهری ری است که پیشینه آن به دوره آل‌بویه می‌رسد. در مناطق گوناگون سازه‌هایی را به نام زندان داریم برای مثال بنایی در یزد به‌عنوان زندان اسکندر وجود دارد. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که این بناها از ابتدا کارکرد منطقی به‌عنوان زندان را نداشتند. در گذر زمان به دلایل گوناگون که در فرهنگ عامه می‌توان ریشه‌های آن را جست‌وجو کرد به نام زندان نامیده شدند. اما هیچ سند تاریخی برای اینکه این بنا از ابتدا به‌عنوان زندان ساخته شده نیست.»  به گفته این پژوهشگر تاریخی پیشینه دقیقی از زمان ساخت بنای اصلی هارون‌الرشید در دست نیست. عده‌ای سال ساخت آن را به دوران آل بویه و عده‌ای از پژوهشگران هم پیشینه آن را به گذشته دور نسبت می‌دهند. حتی بعضی‌ها بر این باورند که این مکان می‌تواند آتشکده‌ای در دوران ساسانیان باشد. در بعضی از پژوهش‌ها اشاره شده که این زندان بنای استحکامات و انبار مهمات دوره سلجوقیان بوده است. اما با همه این روایت‌ها دوره آل بویه به نسبت برای ساخت این بنا نزدیک‌تر است.

کد خبر 647823 برچسب‌ها همشهری محله تاریخ عمومی ایران زرتشتیان

منبع: همشهری آنلاین

کلیدواژه: همشهری محله تاریخ عمومی ایران زرتشتیان زندان هارون الرشید

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۰۸۴۷۵۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سیر تاریخی شناسنامه‌های المثنی استقلال

گفته می شود استقلال با پسوند خلیج فارس حیات تازه خود را در فوتبال ایران ادامه خواهد داد. این تیم در طول تاریخ چند بار ولو به مدت کوتاهی تغییر نام داده است.

به گزارش طرفداری، حیات باشگاه ورزشی استقلال با نام دوچرخه سواران آغاز شد. دوچرخه سواران موجودیت خود را از علاقه موسسش به ورزش دوچرخه سواری گرفته بود.

دوچرخه سواران در سال 1328 با تیم فوتبال سرباز تهران ادغام شد و ستاره های دو تیم در یک باشگاه گرد هم آمده و نام باشگاه تاج تهران را به خود گرفتند. تاج تهران بعد از انقلاب در معرض انحلال بود. قرار شد بازیکنان این تیم در یک مجموعه انقلابی ادامه فعالیت دهند و با نام آزادی بار دیگر فعالیت کنند. در سال 1358 به پیشنهاد عنایت الله آتشی نام تیم از آزادی به استقلال تغییر یافت و این تیم سالها با این نام در فوتبال کشورمان به فعالیت پرداخت. در سال 1403 بعد از مشکلات مربوط به مالکیت مشترک 2 باشگاه استقلال و پرسپولیس، مجموعه استقلال تهران به هلدینگ خلیج فارس واگذار شد و مقرر شد این مجموعه با نام تیم استقلال خلیج فارس در مسابقات مختلف شرکت کند.

به نظر می رسد از این به بعد، با نام استقلال خلیج فارس، تیم آبی پوش پایتخت را خطاب قرار خواهیم داد. نام لیگ برتر ایران هم لیگ خلیج فارس است و از جهت همنامی استقلال با نام لیگ فوتبال ایران ممکن است در گویش های اهل فوتبال تداخل و اشکال به وجود آید.

از دست ندهید ????????????????????????

جای خسرو حیدری بودم پیشنهاد منچسترسیتی را قبول می‌کردم! مرد هزار چهره؛ یورگن کلوپ مشاور مالی شد (فیلم) خوشحالی باورنکردنی جیمی کرگر در دیوار زرد! (فیلم) لیونل مسی در شکل‌وشمایلی که هرگز ندیده‌اید! (عکس)

دیگر خبرها

  • تخریب ۵۳ بنای غیرمجاز در استان قزوین
  • ایرانی‌هایی که در کشور خود هم برگ هویت ندارند
  • سیر تاریخی شناسنامه‌های المثنی استقلال
  • آموزش صلح و صلح‌طلبی، سنگ بنای روابط انسانی
  • شیراز؛ اولین شهر ایرانی که صاحب یک روز در تقویم شد
  • امروز، روز شیراز؛ شهر شعر و هنر و حافظ
  • هفته بیست و پنجم لیگ برای خوزستان تاریخی شد
  • (تصاویر) روستای تاریخی فهرج؛ گنجینه‌ای از جلال و شکوه ایران
  • تصمیم عجیب خانواده مارادونا درباره جسد او
  • خانواده مارادونا به دنبال انتقال جسد او به بوئنوس آیرس