به نقل از «دانا»

معبد خورهه؛ دریچه ای رو به تاریخ ایران زمین+ تصاویر

تاریخ انتشار: ۳ فروردین ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۳۱۹۶۹۵۱

معبد خورهه از آثار تاریخی به جا مانده از روزگار اشکانی، ساسانی، اسلامی و سلجوقی است که در مجاورت روستایی به همین نام و در ۴۸ کیلومتری شمال شرق شهرستان محلات، در استان مرکزی قرار دارد.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیار آفتاب؛ یکی از اماکن دیدنی در استان مرکزی که شما را با خود به تاریخ باستانی ایران می برد، معبد خورهه در شهرستان محلات است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 "خورهه" در اوستا به مفهوم «محل برآمدن خورشید» و همچنین به معنی«منطقه ییلاقی» آمده است.

محوطه تاریخی خورهه از آثار تاریخی به جا مانده از روزگار اشکانی، ساسانی، اسلامی و  سلجوقی است که  ۳۰۰۰ متر مربع وسعت دارد و از یک بنای اربابی شامل: بخش درونی، اتاق‌های متعدد و محوطه بیرونی تشکیل شده است.

از این محوطه تاریخی تنها دو ستون متشکل از شش قطعه سنگ با مجموع ارتفاع هشت متر، بقایای فرو ریخته ستون‌ها، بخشی از دیواره‌های سنگی، گورها و آثار به دست آمده در شش مرحله عملیات کاوش در این منطقه به جا مانده است.

این محوطه باستانی نخستین بار توسط ناصرالدین شاه قاجار مورد کاوش قرار گرفت. جالب اینکه تصاویری از این کاوش نیز در آرشیو کاخ موزه گلستان وجود دارد.

خورهه که پیشتر گمان می‌شد بقایای یک معبد یا آتشکده مربوط به دوره سلوکی باشد بر اساس آخرین شواهد بدست آمده یک خانه اربابی است که در حدود قرن اول قبل از میلاد ساخته شده و تا پایان دوره اشکانی با کاربری مذکور به حیات خود ادامه داده است.

ویژگی های دو سر ستون بر جای مانده در این محوطه و شباهت آن با سبک معماری یونانیان موجب شده تا باستان شناسانی چون «هرتسفلد» آن را یک معبد یا آتشکده دوره سلوکی معرفی کنند.

این بنای احداث شده در دورۀ اشکانی بعدها در زمان فرمانروایی ساسانیان به وسیله گروهی از صنعتگران با ایجاد ساخت و سازهایی مورد استفاده قرار گرفته و سرانجام پس از ورود اسلام، بویژه در دوره ایلخانی به شکل گورستان بوده است.

این بنا با آثاری چون تخت جمشید از نظر نقش بندی تفاوت داشته و از پایه ستون به طرف بالا به شکل مخروطه ناقص باریک ساخته شده و سطح مخروط ها حلزونی است. تا سال ۳۷۸ هجری قمری از بنای خورهه چهار ستون پابرجا بوده است که دوتای آن به مرور تخریب شده اند.

پایه‌های این ستون‌ها به سبک شرقی و بسیار برآمده است .در کاوش و حفاری که در تابستان سال ۱۹۵۵ میلادی در این محل انجام شد، تعدادی سفال متعلق به دوره سلوکیان کشف شده است. حفاری‌ها نشان داد ساختمان خورهه مرکب از سه بنای مربوط به هم است.

ساختمان اصلی بنای جنوبی با ستون‌ها، اتاق‌ها و صحن حیاط. ساختمان شمالی که از قسمت جنوب به بنای اصلی متصل شده است. این قسمت اتاق‌ها و راهرویی را تشکیل می دهد و دارای اتاق مربع شکل بزرگی است که حیاط پشتی به حساب می‌آید. بنای غربی شامل تعدادی اتاق و یک تالار است.

در سال ۱۳۸۴ نیز باستان شناسان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مرحله ششم  کاوش‌های جنوب شرقی محوطه باستانی خورهه به وسعت ۶۰۰ متر مربع را انجام دادند.

در این مرحله اسکلت و گورهای متعلق به دوره اسلامی، اشیا سفالی، پیکان و تیغه‌های سنگی متعلق به دورۀ اشکانیان، دیواره‌های سنگی‌، طاق‌های خشتی و تعدادی از اتاق‌های مدفون شدۀ بنا، شناسایی شد.

همچنین در سال ۱۳۸۹ عملیات اجرایی ساماندهی محوطه تاریخی خورهه به اجرا درآمد. در این مرحله خواناسازی خطوط پلان، شیب‌بندی به منظور هدایت آب‌های سطحی و پیاده‌رو با آجر فرش انجام شد.

و سرانجام عملیات مرمت دو ستون باقیمانده محوطه تاریخی خورهه نیز با انجام مهار آسیب‌های شیمیایی و انحراف و همینطور زدودن گل‌سنگ‌ها صورت گرفت.

محوطه تاریخی خورهه سال ۱۳۱۰ با شماره ۱۳۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

مجموعه آثار به جا مانده در منطقه تاریخی خورهه محلات از جمله مهمترین آثار تاریخی کشور است که ابهامات زیادی در خصوص قدمت، معماری، کاربرد و نوع استفاده از بنا را در بین مورخان و باستان شناسان داخلی و خارجی ایجاد کرده است.

منطقه استقرار این بنای تاریخی از شمال به رشته کوه‌های هفتاد قله و از جنوب به رشته کوه‌های یخچال منتهی می‌شود.

این بنا در منطقه پشت گدار قرار دارد و از شمال به رشته کوه‌های هفتاد قله و از جنوب به رشته کوه‌های یخچال مرتبط شده است و از شهر محلات ۴۸ کیلومتر فاصله دارد.

انتهای پیام/

 

منبع: دانا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۳۱۹۶۹۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

برگزاری آیین نکوداشت روز مراغه

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ مرکز آذربایجان شرقی ۱۶ اردیبهشت سالروز آغاز فعالیت رصد خانه تاریخی مراغه و بسته شدن زیج ایلخانی در سال ۶۵۷ هجری بنام روز مراغه نام گذاری شده است.

امام جمعه مراغه در این مراسم گفت: تاریخ علمی، ادبی، نجومی و فرهنگی مراغه پر افتخار است.

حجت‌الاسلام و المسلمین پور محمدی افزود: روز مراغه بهترن فرصت برای شناساندن تاریخ، فرهنگ و شخصیت‌های علمی و ادبی این شهر برای نسل جوان است.

وی اظهار کرد: خواجه نصیر الدین طوسی با ساخت رصد خانه مراغه بزرگترین مرکز علمی و پژوهشی زمان خود را دراین شهر بنا کرده است که به برکت این رصد خانه دانشمندان بسیاری از کشور‌های مختلف دنیای آن زمان در این شهر تحصیل کرده اند.

امام جمعه مراغه در ادامه افزود: دانشمندان بسیاری از جمله خواجه نصیر الدین طوسی، قطب الدین شیرازی و علامه حلی در مراغه درس خوانده اند و شاگردان بسیاری تربیت کرده اند

وی تصریح کرد: مراغه قبل از رصد خانه تاریخی این شهر مدارس و شخصیت‌های علمی بزرگی داشته است و اسناد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد مردم این شهر همیشه علاقمند علم ودانش بوده اند.

وی افزود: اوحدی، عبدالقادر مراغه‌ای، درویش اشرف، قاضی کمال الدین، شیخ بابا، خواجه معز الدین، میرعبدالله فتاح و در زمان حاضر نیز استاد کریمی و حیدر عباسی همه مفاخر مراغه هستند.

معاون سیاسی استاندار آذربایجان شرقی  نیز در آیین نکوداشت روز مراغه افزود: این شهرستان به لحاظ بنا‌های تاریخی در استان دارای اهمیت و تاثیر گذار است.

محمدی افزود: مراغه از نظر قدمت شهرنشینی، تاریخی و فرهنگی همتراز شهر‌های اصفهان، شیراز، کرمان و یزد است.

وی اضافه کرد: وجود منطقه فسیلی در مراغه این شهرستان را به بهشت فسیلی تبدیل کرده است.

فرماندار شهرستان ویژه مراغه نیز در این مراسم گفت: تاریخ و گذشته مراغه بسیار درخشان و پرافتخار دارد.

مینویی افزود: در زمان حاضر نیز مردم اگاه و بصیر این شهر در تمامی صحنه‌های انقلاب از دفاع مقدس گرفته پای صندوق‌های رای همیشه حاضر و آمده هستند.

دبیر نکو داشت روز مراغه نیز گفت: ۱۶ اردیبهشت روز مراغه نام گذاری شده تا فرصت برای معرفی این شهر فرهنگی و تاریخی باشد.

عسکری افزود: این شهردر طول تاریخ از مناطق مهم علمی، اقتصادی، شهر نشینی بوده و علمای بسیاری از جمله اوحدی، عبدالقادر مراغه‌ای در این شهر متولد شده اند.

وی اضافه کرد: در این شهر همچنین علما و دانشمندان بسیاری از جمله شیخ شهاب الدین سهروردی، علامه حلی و فومن جی چینی در این شهر تحصیل کرده اند.

معاون سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور نیز در این مراسم، با اشاره به اینکه درجه شهرداری مراغه از دهه ۶۰ شمسی ارتقا نیافته بود، گفت: این درجه پس از حدود سه دهه از ۹ به ۱۰ ارتقا یافت که در توسعه ساختار تشکیلاتی، تعداد نیروی انسانی و میزان اعتبارات دولتی می‌تواند مفید باشد.

 «سیدسجاد انوشه» در جشن «روز مراغه» که در تالار سرباز این کهن‌شهر برگزار شد، افزود: کسب درجه ۱۰ با توجه به اینکه آخرین درجه در شهرداری‌های کلانشهر‌ها ۱۲ است، موفقیت بزرگی برای مراغه به شمار می‌رود.